مفهوم مرکز رشد

      در ادبیات کارآفرینی، انکوباتورها در زمره زیر ساخت های فنی قرار می گیرند و چارچوب هایی هستند که برای پرورش یا ایجاد کسب و کارهای کوچک تاسیس می شوند. انکوباتور فضای اداری، فنی و آزمایشگاهی همراه با خدمات حمایتی با حداقل هزینه را برای شرکتهای نو پا فراهم می کند. و همچنین شبکه سازی و برخی خدمات جانبی را برای آنها تامین مینماید. در واقع انکوباتورها ارائه کننده فضا، خدمات حمایتی و تجهیزات مشترک برای شرکتهای کارآفرین هستند تا بتوانند کارآفرینان و شرکتهای کوچک را در ایجاد و توسعه موسسات خود یاری نمایند. مطالعات انجام شده بر روی عملکرد موسسات نوپای فناور (NTBF) و شرکتهای کوچک و متوسط (SME) نشان دهنده نقش موثر آنها در کارآفرینی و توسعه فناوری و اقتصادی جوامع از یک سو و خطر ناپایداری آنها در سالهای ابتدایی تاسیس از سوی دیگر است.

     

      هزینه های بالای راه اندازی خصوصاً در زمینه های فناوری و نیز فقدان تجربه از جمله مهمترین مخاطرات این موسسات است که بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاه ها را از راه اندازی یک موسسه خصوصی منصرف میکند. مراکز رشد یا انکوباتورها با هدف کاهش این مخاطرات و تضمین موفقیت موسسات نوپا و تقویت نقش مثبت آنها در کارآفرینی در بسیاری از کشورها جهان تجربه شده اند. مرکز رشد واحدهای علم و فناوری مرکزی است با مجموعه ای از فعالیت ها که در آن کار آفرینان و موسسات کوچک و متوسط به اطلاعات و مشاوره های ضروری و نیز خدمات و تجهیزات با ارزش افزوده بالا دسترسی دارند. این مجموعه از خدمات زمینه شکل گیری رشد و توسعه موسسات نوپای فعال در زمینه های فناوری با جهت گیری اقتصادی را فراهم می نماید.

 

      مرکزرشد فناوری (Technology Incubator) مرکزی است تحت مدیریت متخصصان حرفه ای که با ارائه خدمات حمایتی پیوسته و قابل دسترسی و همچنین ارائه مشاوره های لازم، ایجاد و توسعه حرفه های جدید توسط کارآفرینان در قالب موسسات نوبنیاد فعال و در جهت توسعه اقتصادی فعالیت می کند. آن گونه که در اسناد سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) آمده، مراکز رشد طرحهایی مبتنی بر نوآوری هستند که از کادر مدیریتی کوچکی تشکیل شده و دارای مکان فیزیکی و تسهیلات مشترک هستند.

 

      انکوباتورها معمولا" در کنار یک مرکز تحقیقاتی یا دانشگاهی که خدمات پشتیبانی (اعم از فنی یا غیر فنی) را برای تبدیل (یا پرورش) یک نوآوری یا یک اختراع به یک شرکت صنعتی ارائه می کند تاسیس می شوند. در سرتاسر جهان این نکته پذیرفته شده است که مراکز رشد ابزارهای مطمئنی برای تبدیل نوآوریها و دستاوردهای تحقیقاتی به محصولات و نیز ترغیب کارآفرینی و توسعه تکنولوژیک بویژه در حوزه فناوریهای پیشرفته هستند.

 

مراکز رشد را میتوان از ابعاد مختلف تقسیم بندی نمود. عمده این تقسیم بندیها عبارتند از:
       * از نظر رویکرد اقتصادی
       * از نقطه نظر سرمایه گذاری و مدیریت
       * از نقطه نظر موقعیت استقرار
       * از نظر وابستگی سازمانی

مزایای وجود مراکز رشد

       شاخص ترین مزیت، قرار گرفتن محققان در یک فضای پژوهشی است، که تبادل افکار مستمر با دیگر محققان و موسسات تحقیقاتی در کنار یکدیگر را موجب میشود. افزون بر این استفاده از خدمات اسکان، پروژه یابی، اطلاع رسانی، خدمات آزمایشگاهی و عمومی و اعتبار تحقیقاتی، فرصتهای دیگری است که می توان از آن بهره مند شد. گروههای مختلفی میتوانند از مزایای مرکز رشد استفاده کنند.