آئین نامه پیشگیری از اعتیاد ، درمان معتادان به مواد مخدر و حمایت از افراد در معرض خطر
ماده یک
در اجرای ماده 33 و 34 قانون اصلاح قانون مبارزه با موادمخدر و الحاق موادی به آن مصوب 17/8/1376 مجمع تشخیص مصلحت نظام و به منظور:
1 ـ پیشگیری از اعتیاد به موادمخدر و داروهای روانگردان، 2- درمان و بازپروری معتادان، 3- تمهیدات لازم پس از آزادی، 4- اتخاذ تدابیر مناسب به منظور مصونسازی افراد در معرض خطر و انجام اقدامات فرهنگی، ارشادی، تبلیغی، و معاضدتی جهت کاهش تقاضای موادمخدر، اعضای ستاد مبارزه با موادمخدر و سایر وزارتخانهها، سازمانها و مؤسسات دولتی و غیردولتی ضمن جلب حمایت مردمی موظفند به شرح موارد آتی اقدام نمایند.
ماده دو
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است با هماهنگی دبیرخانه ستاد مبارزه با موادمخدر نسبت به انجام موارد ذیلالذکر اقدام نماید:
1- توسعه و تجهیز مراکز تخصصی برای درمان معتادان خود معرف و ارائه تسهیلات ویژه درمانی به منظور ترغیب بخش خصوصی به ایجاد مراکز ترک اعتیاد.
2- فراهم آوردن تسهیلات و امکانات لازم (از جمله داروهای مورد نیاز) برای فعال کردن شبکه بهداشتی و درمانی کشور به منظور ترک اعتیاد معتادین؛
3- تأمین و تربیت کادر تخصصی مراکز درمانی و بازپروری و ایجاد واحدهای درسی تخصصی ویژه در چارچوب آموزشهای دانشگاهی برای پزشکان، روانپزشکان، روانشناسان و مددکاران اجتماعی در زمینه آسیبشناسی روانی و بهبود وضعیت معتادان؛
4- ادغام برنامههای پیشگیری و درمان اعتیاد در نظام بهداشتی و درمانی کشور؛
5- طراحی و اجرای منطقهای برنامههای جامع پیشگیری از اعتیاد؛
6- انجام تمهیدات لازم برای نهادیه کردن آموزش دانشجویان رشتههای پزشکی و پیراپزشکی و بازآموزی مداوم روانپزشکان، پزشکان و کادر پیراپزشکی؛
7- برقراری دورههای آموزش تکمیلی و روانپزشکی اعتیاد و رشتههای تخصصی با گرایش اعتیاد برای رشتههای مربوطه پیراپزشکی، روانشناسی و جامعهشناسی؛
8- تولید مجموعههای آموزشی و برگزاری دورههای آموزشی برای گروههای مختلف هدف شامل: کودکان و نوجوانان، کادر آموزش و پرورش، والدین، مربیان و رابطین بهداشت؛
9- طراحی و اجرای برنامههای مبارزه با مصرف سیگار؛
10- گسترش کمی و کیفی مراکز مشاورهای و حمایتی برای گروههای در معرض خطر و خطوط تلفنی مداخله در بحران برای اعتیاد؛
11- طراحی برنامههای آزمایش تصادفی اعتیاد برای مراکز دولتی و کارگاههای تابع قانون کار؛
12- تمهیدات اقدامات لازم برای گسترش مشارکتهای مردمی در امر پیشگیری و درمان اعتیاد به ویژه گروههای خودیاری معتادان با هماهنگی وزارت کشور؛
13- انجام اقدامات لازم برای اجرای کنواسیون 1961، 1971، 1988 در خصوص نظارت بر موادمخدر و داروهای اعتیادآور؛
14- فراهم نمودن امکان درمان معتادان در کلیه درمانگاههای عمومی و امکان بستری نمودن معتادان نیازمند به درمان به شیوه بستری، گسترش مراکز خاص درمان و بازتوانی معتادان و تمهید تسهیلات لازم برای راهاندازی کلینیکهای خصوصی ترک اعتیاد، تأمین داروها و کیتهای تشخیصی مورد نیاز؛
15- فراهم نمودن امکانات لازم برای کاهش آسیبهای بهداشتی ناشی از اعتیاد؛
16- ایجاد بانک اطلاعات اعتیاد و اجرای برنامههای سالانه همهگیرشناسی اعتیاد؛
17- ارتباط با سازمانهای بینالمللی مرتبط با کاهش تقاضای موادمخدر و تمهید دریافت امکانات و کمکهای مربوطه از آنان با هماهنگی ستاد؛
*تبصره 1: وزارت بهداشت موظف است در فاصله زمانی یکسال با هماهنگی سازمان امور استخدامی نسبت به ایجاد تشکیلات مناسب به نحوی که بتواند مرجعیت و تمرکز اقدامات کاهش تقاضا در کشور و اهداف پیشبینی شده در این آئیننامه را تأمین نماید، اقدام و به تصویب هیات وزیران برساند.
*تبصره 2: دستورالعمل اجرائی ماده 2 و تبصرههای مربوطه طبق جدول زمانبندی توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و پس از تصویب وزیر متبوع جهت اجراء ابلاغ خواهد شد.
ماده سه
کمیته امداد امام خمینی(ره) در بودجه سالانه خود اعتبار لازم جهت اعطای پوشش مناسب مالی و حمایتی، برای خانوادههای معدومین (کودکان، همسران و افراد تحت تکفل) با کمک مؤسسات خیریه، عامالمنفعه و افراد نیکوکار پیشبینی مینماید.
تبصره: آئیننامه مربوط به* طرز تأمین بودجه و نحوه اختصاص آن به خانوادههای تحت پوشش و نیز افراد مشمول این ماده توسط کمیته امداد امام خمینی«ره» با هماهنگی دبیرخانه ستاد تدوین و به تصویب ستاد مبارزه با موادمخدر خواهد رسید.
ماده چهار
دبیرخانه ستاد مبارزه با موادمخدر موظف است با کمک وزارت امورخارجه نسبت به جذب کمکهای آموزشی و مالی از سازمانهای بینالمللی، منطقهای و سایر کشورها جهت پیشگیری، درمان و آموزش عمومی اقدام نماید.
ماده پنج
وزارت آموزش و پرورش موظف است با اتخاذ تدابیر لازم نسبت به اجرای موارد ذیل در وزارتخانه و ادارات تابعه اقدام نماید.
1- ارائه و اجرای طرحهایی به منظور پیشگیری از اعتیاد و آلودگی به موادمخدر و افزایش آگاهیهای پرسنل (اداری و آموزشی)، دانشآموزان و انجمن اولیاء و مربیان.
2- شناسایی دانشآموزان در معرض آسیب (دانشآموزانی که سرپرست یا والدین آنها قاچاقچی، معتاد، زندانی یا فراری هستند) و اتخاذ تدابیر مقتضی نسبت به معرفی آنان به مراجع پیشگیری و حمایتی و در صورت لزوم انجام مشاوره و آموزشهای لازم برای این نوع دانشآموزان.
3- شناسایی دانشآموزان معتاد، مصرفکننده یا توزیعکننده موادمخدر و اتخاذ تدابیر لازم جهت اقدامات درمانی، حمایتی، تأمینی و قانونی برای آنها.
تبصره: انجام* موارد مذکور باید به نحوی صورت پذیرد تا آسیب روانی و اجتماعی به اینگونه دانشآموزان وارد نیاورد.
4- فراهمآوردن زمینه اجرای برنامههای آموزشی، فرهنگی، تبلیغاتی از طریق مقتضی.
5- اجرای برنامههای فرهنگی و تجهیز کتابخانههای مدارس و نیز گسترش مراکز مشاوره برای اوقات فراغت دانشآموزان.
6- تهیه و انتشار بروشورهای تبلیغی به منظور آگاهی دانشآموزان و خانواده آنها از اثرات و مضرات اعتیاد.
ماده شش
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است نسبت به موارد ذیل اقدام نماید:
1- اتخاذ تدابیر لازم برای آموزش عمومی (از جمله درج آگهیهای آموزشی با تخفیف ویژه) از طریق رسانههای نوشتاری (مجلات / روزنامهها / کتب و...) و ایجاد زمینه مناسب جهت تسهیل انتشار کتب آموزشی مربوطه.
2- فراهم آوردن زمینة مناسب جهت ساخت فیلمهای کوتاه و بلند مدت سینمایی، آموزشی یا هشدار دهنده و کمک به اجرای تئاترهای مختلف و انجام برنامههای هنری و تشویق هنرمندان متعهد و مجرب کشور جهت شرکت در برنامههای پیشگیرانه.
3- تخصیص بخشی از اقلام فرهنگی با یارانه به متقاضیان بخش خصوصی و دولتی فعال در امر پیشگیری با هماهنگی دبیرخانه ستاد مبارزه با موادمخدر.
ماده هفت
سازمان صدا و سیما مکلف است با هماهنگی ستاد مبارزه با موادمخدر درصدی از برنامههای خود را در قالب فیلم، سریال، پیامهای آموزشی و هشداردهنده و آموزشهای تخصصی از شبکه سراسری و شبکههای استانی در زمینه پیشگیری و درمان اعتیاد اختصاص دهد.
ماده هشت
سازمان تبلیغات اسلامی موظف است با توجیه مبلغین اعزامی به اقصی نقاط کشور تمهیدات لازم را برای فراگیر کردن امر پیشگیری از اعتیاد و... فراهم آورد
ماده نه
بکارگیری و استخدام معتادین اصلاح شده در صورتی که منع قانونی دیگری برای اشتغال نداشته باشند بلامانع است. وزارت کار و امور اجتماعی، سازمان امور اداری و استخدامی، هیأتهای گزینش و هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری مکلف هستند تدابیر لازم را در این خصوص اتخاذ نمایند.
ماده ده
از آنجا که عمده فعالیتهای عمرانی شهرداریها تأثیر مستقیمی در پیشگیری از وقوع بزه و بویژه اعتیاد دارد، لذا به منظور جهتدهی این اقدامات برای پیشبرد امر پیشگیری از اعتیاد، شهرداران سراسر کشور به عنوان اعضای شوراهای هماهنگی استانها و شهرستانها در جلسات مذکور شرکت خواهند نمود.
ماده یازده
ستاد کل نیروهای مسلح و کلیه وزارتخانهها، ارگانها، مؤسسات و شرکتهای دولتی موظفند با هماهنگی ستاد مبارزه با موادمخدر ضمن تخصیص بخشی از فعالیتهای تبلیغی و فرهنگی خود با برگزاری جلسات آموزشی درون سازمانی، پرسنل ذیربط و خانواده آنها را از لحاظ اقدامات کاهش تقاضا تحت پوشش قرار داده و تسهیلات لازم را نیز جهت ترک اعتیاد پرسنل معتاد فراهم نمایند.
ماده دوازده
سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی با هماهنگی و همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان تربیت بدنی موظف است با انجام فعالیتهای فرهنگی، تبلیغی، آموزشی و ورزشی و ارائه خدمات مشاورهای، درمانی و مددکاری در زندانها و سایر مراکز مربوط نسبت به بهبود وضعیت جسمی و روحی معتادان زندانی اقدامات لازم را به عمل آورد.
ماده سیزده
وزارتخانههای کار و امور اجتماعی، کشاورزی، جهاد سازندگی و نیرو مکلفند با همکاری سازمان زندانها نسبت به گسترش امکانات لازم جهت کارآموزی در داخل و خارج از زندان برای معتادان فاقد تخصص یا شغل معین اقدام نمایند.
ماده چهارده
این آئیننامه در چهارده ماده و چهار تبصره در جلسه مورخ بیست بهمن ماه سال هزار و سیصد و هفتاد و هفت به تصویب ستاد مبارزه با موادمخدر رسیده و کلیه آئیننامهها مغایر با آن ملغی اعلام میگردد.